کتیرا

Echium

گاوزبان گياهي است با برگهاي زبروچون زبري روي برگها شباهت به زبري زبان گاو دارد ،از اين جهت آن را گاو زبان ناميده اند. گاو زبان گياهي است علفي ،يکساله و به ارتفاع 05 تا 21 سانتي متر ، گل هاي آن که به تناسب محل رويش در فاصله ماههاي فروردين و تير ظاهر مي شود رنگ آبي زيبا و بندرت سفيد يا گلي دارد. گاو زبان را به منظور استفاده هاي درماني ، در برخي نقاط پرورش مي دهند.

قسمت مورد استفاده اين گياه گل ، برگ و يا سرشاخه گلدار آن است . برگ گاوزبان داراي بوي ضعيف و طعم بدون مزه است ولي گل هايش طعم لعابي دارد .

ترکيبات شيميايي :

گل و به طور کلي اعضاي مختلف گياه داراي لعاب نسبتاً فراوان حدود 31 درصد است . اعضاي سبز گياه داراي نيترات پتاسيم و مواد ديگري نظير زرين ها ، مالات کلسيم ، مقدار بسيار جزئي اسانس ، املاح منگنز ، منيزيوم و اسيد فسفريک مي باشد .

خواص درماني :

گل و برگ گاوزبان اثر نرم کننده ،معرق ، مدر ،آرام کننده و تصفيه کننده خون را دارد . مصرف آن در تمام مواردي که احتياج به تقويت اعمال کليه ، برونشها و پوست باشد، مانند : زکام ، سرفه ،نزله ، برونشيت ،بي اختياري ادراري و غيره توصيه گرديده است .

در رفع التهابات و ورم کليه ) نفريت ( و تسکين دردهاي ناشي از آن موثر واقع مي شود . آنچه مسلم است اين است که از گاوزبان نبايد در درمان بيماريهاي ذکر شده اثري قاطع وسريع انتظار داشت.

در استعمال خارج ،له شده برگهاي تازه گاوزبان اگر برروي آبسه ها و سوختگي هاي بدن قرار گيرد حالت تسکين درد و بهبودي ظاهر مي شود هم چنين براي برطرف کردن وسواس ، کاهش التهابات کليه ،ضعف قلب ، تنگي نفس ، آرام بخش در هاي استرس ناگهاني توصيه مي شود

اشکال دارويي :

دم کرده 11 تا 61 گرم برگ يا گل در يک ليتر آب به مقدار 1 تا 3 فنجان در روز ، در فاصله غذاها ) براي آنکه دم کرده گاوزبان داراي همان رنگ طبيعي خود باشد بايد عمل دم کردن سريع انجام شود

( استفاده دارد.جوشانده 51 تا 011 گرم آن در يک ليتر آب براي استعمال خارج کاربرد دارد . از برگهاي جوان آن در بسياري نواحي به صورت سالاد استفاده بعمل مي آورند

محل رويش:

محل رويش اين گياه بيشتر درشمال غربي ايران وبعضي نقاط کوهستاني مي باشد