کتیرا

Glycyrrhiza glabra

گياهي است علفي وچند ساله ، داراي ساقه هوايي بلند به طول نيم تا يک متر که در محيط هاي مساعد به ارتفاع 1 مترهم مي رسد . برگهاي آن به رنگ سبز غباري است. گل هاي آن به رنگ آبي روشن، بنفش ، زرد و غالباً همراه با لکه هاي سفيد رنگ است .

ميوه آن به رنگ قهوه اي يا قهوه اي روشن است .ريشه اين گياه خيلي عميق در زمين فرو مي رود. اين گياه دو نوع دارد که از نظر ظاهري شبيه بهم هستند اما از نظرخواص فيزيو لوژيکي کاملا متفاوت مي باشند.

ريشه يکي از آنها تلخ مزه بوده وتقريباسمي است وتلخه يا تلخ بيان نام دارد وديگري که مورد نظر طبي است ريشه شيرين مزه دارد وشيرين بيان ناميده مي شود. ريشه و ريزوم شيرين بيان مصارف دارويي دارند وداراي بوي مخصوص و طعم آنها شيرين است

قسمت هاي مورد استفاده: ريشه و ساقه هاي خزنده خشك

زيستگاه:
شيرين بيان به ندرت به طور وحشي يافت مي شود. بيشتر در اطراف مديترانه پراكنده است. منبع اصلي توليد اين گياه كشورهاي اسپانيا، روسيه و هند است. در ايران اين گياه داراي واريته هاي مختلفي است كه بعضي از آنها به حالت خودرو در بعضي از نقاط ايران از جمله آذربايجان، شمال، جنوب و مشرق مي رويد

ترکيبات شيميايي :

ريزوم و ريشه گياه شيرين بيان داراي گلوکز ،ساکارز ، رزين ،کمي اسانس و ديگر مواد مي باشد ولي ماده اصلي آن گليسيرين است که طعمي شيرين دارد

خواص درماني :
شيرين بيان علاوه بر آنکه در داروسازي جهت مخفي ساختن طعم ناپسند بعضي داروها بکار مي رود با مسهل هاي قوي نيز که مصرف آنها معمولاً پيچش و ناراحتي بوجود مي آورند مخلوط مي گردد . زيرا مصرف آن موجب کم شدن انقباضات روده مي شود .
شيرين بيان براي رفع سرفه هاي عصبي ، برونشيت و التهاب ناي موثر است . مصرف آن در موارد التهاب معده،زخم معده و اثني عشر اثر درماني ظاهر مي کند. توجه داشته باشيد که ريشه شيرين بيان فشار خون را بالا مي برد

محل رويش : دراکثر نواحي وشهرهاي مختلف ايران مانند گرگان ،آذربايجان ، کردستان ، همدان ، فارس ، خراسان و ديگر شهرها مي رويد ودر باغها برروي بانه هاي انگور، ديوارها ودامنه کوهها به وفور يافت مي شود