کتیرا

گیاهی است از خانواده چلیچاییان (brassicaceae) بومی اروپای مرکزی و در زمان های قدیم به صورت خودرو در کنار جویها می رویید. ترتیزک به دو نوع مشخص باغی (lepidium  sativum) و آبی (nasturtium officinale) تقسیم میشود . این گیاه ویتامین های a و  cواملاح معدنی مثل کلسیم وپتاس فراوانی دارد . از ان برای درمان های کم خونی و تصفیه خون استفاده زیاد می شود.

گیاهی علفی و یکساله است که در زبان انگلیسی به ان cress یا  garden crass می گویند.سابقه کشت ان به 2000 سال پیش می رسد.

ارتفاع بوته در مرحله گلدهی به 30 الی 60 سانتی متر می رسد. رنگ برگ سبز متمایل به ابی است. برگ ها بدون کرک و دانه و دارای شکاف های نا منظم لبه های برگشته هستند. ساقه فرعی ان از بالای ساقه اصلی جدا می شوند.گل ها دارای 4 گلبرگ سفید رنگ بوده

کاشت و پرورش:

بذر ها قهوه ای روشن و وزن هر دانه ان بین 1.6تا2 گرم می باشد و یک کیلو بذر حاوی 500تا600هزار بذر است. جوانه زنی بذر 1تا2 روز به طول می انجامد. ترتیزک از سبزیجات فصل خنک است و معمولا 3تا6 هفته بعد از کشت می توان ان را برداشت نمود. این گیاه نسبت به شرایط محیطی و جنس خاک توقع چندانی ندارد ولی در خاک های قوی با مواد الی زیاد کمیت و کیفیت محصول تولیدی بیشتر است.

برای استفاده دراز مدت این سبزی با توجه به دوره رویش کوتاه ان لازم است که هر دو هفته یکبار کشت ان را تجدید کرد. ترتیزک از جمله سبزیجاتی است که بر اثر حرارت سریع به گل می رود.

برای کشت در یک هکتار زمین حدود 8تا10 کیلوگرم و برای هر متر مربع حدود 10 گرم بذر استفاده می شود. در کشت ها ردیفی فاصله 2 گیاه روی ردیف 10تا15 سانتی متر و فاصله دو ردیف از هم بین 30تا40 سانتی متر می باشد.

این سبزی معمولا بیشتر از یکبار برداشت نمی شود ولی ممکن است برداشت دومی هم داشته باشد که در این صورت محصول برداشت شده کیفیت چین اول را نخواهد داشت.

منبع:  کتاب سبزیکاری نوشته دکتر غلامعلی پیوست