رشته گیاهان دارویی و در کل صنعت گیاهان دارویی یکی از سودآور ترین حرفه ها در جهان محسوب می گردد با توجه به اینکه انسان در قرن 21 به این نتیجه رسیده بهترین  راه برای فرار از عوارض مصرف دارو های شیمیایی مصرف دارو های گیاهی است رشته گیاهان دارویی مورد توجه خاصی قرار گرفته است.

در کشور های پیشرفته اروپایی حدود 90 درصد دارو ها از گیاهان دارویی ساخته میشود ولی متاسفانه در کشور های جهان سوم همانند ایران هنوز مردم آن طور که باید به گیاهان دارویی علاقه نشان نمی دهند و به جای مصرف دارو های فراوری شده به مصرف خام گیاهان دارویی اکتفا میکنند که این مشکل مهم باید با فرهنگ سازی و تدوین سیاست های درست در آینده برطرف شود در این مطلب کتیرا قصد دارد به بررسی بازار کار و آینده شغلی رشته گیاهان دارویی و معطر در ایران بپردازد.
رشته “ تولیدات گیاهان دارویی” که در مقطع کاردانی و رشته “تولید و بهره برداری گیاهان دارویی و معطر” که در مقطع کارشناسی در دانشگاهها دایر هستند، جزو رشته هایی هستند که دانشجویان این رشته ها سوالات بسیاری درباره اینده شغلی و بازار کار این رشته ها دارند.

رشته های فوق که ما به طور خلاصه از آنها با عنوان “رشته گیاهان دارویی” نام می بریم، دارای سه زمینه درسی اصلی و مهم هستند.

این سه زمینه شامل موارد زیرمی باشند:

• 1-شناخت گیاهان دارویی: یکی از مهمترین مهارتهایی که فارغ التحصیلان این رشته به دست می آورند، شناخت گیاهان دارویی از لحاظ گیاهشناسی، اکولوژی، فیزیولوژی، پراکنش، ترکیبات شیمیایی، خواص درمانی (در حد اندک) و .. است.
• 2-تولید و بهره برداری گیاهان دارویی: تولید و کشت و کار گیاهان دارویی در مزرعه (تولید) و یا جمع آوری آنها از طبیعت (بهره برداری) پس از اخذ مجوزهای لازم از سازمانهایی چون سازمان جنگلها و مراتع، سازمان منابع طبیعی، محیط زیست و …، دومین زمینه اصلی مهارت های اکتسابی در رشته گیاهان دارویی می باشد. دانشجو در این زمینه می آموزد که هر گیاه دارویی بایدبه چه روشی تولید شده یا مورد بهره برداری قرار گیرد.
• 3-صنعت گیاهان دارویی و مسائل پس از برداشت: در این زمینه، دانشجوی رشته گیاهان دارویی می آموزد که فرآیندهای پس از برداشت گیاهان دارویی را به چه صورت انجام داده و مدیریت کند. روش های برداشت و خشک کردن، روش های پاکسازی، قطعه قطعه کردن و خرد و پودر کردن، روشهای بسته بندی، روشهای استحصال عرقیات، اسانس و مواد اولیه دارویی و… نیز از مهارت هایی است که دانشجوی رشته گیاهان دارویی کسب می کند.

این سه زمینه، زمینه های اصلی رشته گیاهان دارویی است که دانشجو درباره هر زمینه، درسهای مختلفی را گذرانده و مهارتهای مربوط به آن را کسب می کند.

واحد های درسی رشته مهندسی تولید و بهره برداری از گیاهان دارویی و معطر(کارشناسی):

از نظر آینده شغلی و بازار کار رشته باید گفت که با تأکیدات مقام معظم رهبری بر ترویج طب سنتی اسلامی ایرانی و علی الخصوص حمایتهای فراوان شخص رئیس جمهور سابق جناب آقای دکتر احمدی نژاد از این رشته، هم اکنون مبحث گیاهان دارویی به عنوان یکی از راهبردهای نوین علمی در جمهوری اسلامی ایران مطرح است.

تشکیل ستاد توسعه علوم و فنون نوین گیاهان دارویی و طب سنتی در زیرمجموعه معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور در کنار ستادهای بسیار مهمی همچون ستاد بیوتکنولوژی، ستاد نانوتکنولوژی، ستاد هوافضا و… نشان از اهمیت بسیار بالای بحث گیاهان دارویی در آینده نزدیک کشور دارد.

فرصتهای شغلی رشته گیاهان دارویی:

صنعت و بازارکار

• 1 – کشت ، پرورش و اهلی کردن گیاهان دارویی و معطر
• 2 – اجرای طرحهای تحقیقاتی در زمینه گیاهان دارویی و معطر
• 3 – برنامه ریزی تولید گیاهان دارویی و معطر
• 4 – نظارت بر واحدهای تولیدی گیاهان دارویی و معطر
• 5 – جمع آوری و برداشت گیاهان دارویی و معطر
• 6 – سرپرستی مزارع و واحدهای تولید بذر و نهال گیاهان دارویی
• 7 – همکاری در شناسایی علمی گیاهان دارویی و معطر
• 8- همکاری در ایجاد بانک بذر گیاهان دارویی و معطر
• 9 – تکثیر گیاهان دارویی و معطر

مشاغل قابل احراز

• الف – کاردان کشت و پرورش گیاهان دارویی و معطر
• ب – کمک کارشناس تحقیقات گیاهان دارویی و معطر
• ج – کاردان بهره برداری از محصولات فرعی جنگلها و مراتع در ارتباط با مواد دارویی و معطر
• د - کمک ناظر واحدهای تولیدی گیاهان دارویی

*مطالعه بیشتر*دوستانی که مایل به داشتن اطلاعات بیشتر راجع به بازار کار رشته گیاهان دارویی هستند میتوانند مجموعه کامل طرح های توجیهی گیاهان دارویی را دانلود نمایند که شامل طرح های آموزشی در زمینه تولید و فراوری,طرح های اسانس گیری,طرح توجیهی عصاره گیری از گیاهان دارویی,طرح های عرق گیری و گلاب گیری,طرح های توجیهی بسته بندی گیاهان دارویی و تولید مواد آرایشی بهداشتی است.

دانلود

نظر تعدادی از دانشجویان و دوستداران رشته گیاهان دارویی:
نظر :در مورد گیاهان دارویی، باید خدمتتون عرض کنم بازار کار داره خوبشم داره.الان به نسبت خیلی داره خوب پیش میره داروهای گیاهی و بازارش در کشور.
شما میتونید بعنوان کارشناس توی برخی ارگانها مشغول به کار بشید..
البته اینو خدمتتون عرض کنم که با مدرک فوق لیسانس هم میتونید توی برخی مراکز از جمله علمی کاربردی تدریس کنید بعنوان استاد.
نظر :ببینید مبحث زراعت گیاهان دارویی با خود داروهای گیاهی خیلی فرق میکنه، شما تکلیف خودتونو از الان مشخص کنید که میخواهید بیشتر روی کشت گیاهان دارویی کار کنید یا روی مواد موثره و خواص دارویی که مرتبط به شیمی و دارو سازی میشه.
نظر :چیزی که توی این رشته مهم هست اینه که تا علاقه نباشه هیچ کاری نمیتونید بکنیدف چون شما باید بیش از 1000گونه گیاهی را بشناسید و حداقل به 400-500 تای ان مسلط باشید.
نظر :کلا گیاهان دارویی رشته خاصی هست که جای کار زیاد داره،کافیه خودتون بخواهید.خیلی از دوستان من توی شرکتهایی مثل ساغر و ...مشغول به کار هستند بعضی هاشونم در باغ ملی گیاهشناسی مشغول به کار هستند.
نظر: رشته کشاورزی سخته، بگم بهتون بیشتر کارتون عملیات خواهد بود.شما گمونم نرم افزار خوندید اگر میخواهید بیایید گیاهان دارویی خودتونو با دنیای متفاوتی از رشته ها آماده کنید.

نظر :در مورد ارشد به بعدتون میگم!چون این رشته را اگر ادامه بدهید خیلی عالیه.تنها نمیشه به لیسانس اکتفا کرد.

نظر :اين رشته اينقدر كه شما تعريف ميكنيد هم بازار كار نداره.من دانشجوي ترم آخر ارشد گياهان دارويي هستم اما بازار كاري موجود نيست .بازم عذر خواهي ميكنم از اينكه دخالت كردم

نظر :توی این رشته همه چیز دست خودمونه، شما خودتون باید شروع به کار کنید الان پژوهشکده گیاهان دارویی کارشناس ارشد بعنوان ناظر میگیره برای پروزه خبر دارید؟اگر بخواهیم به این دید نگاه کنیم که این رشته بازار کار خوبی نداره، پس من با قاطعیت میگم الان هیچکس با لیسانس و فوق لیسانس رشته خودش نمیره سر کار مگر پارتی داشته باشه.تا جایی که من میدونم این رشته داره خوب خودشو نشون میده...مخصوصا در عرصه تولید دارو.

نظر :رشته گیاهان دارویی رشته بسیار خوبی هست به هیچ عنوان دچار تردید نشوید.بنده خودم کاردانی گیاهان دارویی میخوندم و همین حرف و حدیث ها ذهن من و دوستانم رو پر کرده بود ولی الآن که دکتری میخونم می بینم که عجب رشته خوبی هست.

نظر :حیف که ای کاش در مقطع کارشناسی عنوان این رشته میشد مهندسی کشاورزی گرایش گیاهان دارویی تا هم مثل خیلی های دیگه که عشق مهندس شدن دارن مهندس میشدیم هم عضو سازمان نظام مهندسی کشاورزی میشدیم و از تسهیلات اونا استفاده میکردم

توجه :شما هم میتوانید نظرات و انتقادات خودتون رو نسبت به این رشته در بخش نظرات زیر مطلب عنوان کنید