کتیرا

  این گونه گیاه دارویی و تلخ مزه که نام فارسی آن هندوانه تلخ است. بوته ای گسترده یا خوابیده در روی سطح زمین است و به وسیله بذر زیاد می شود. این گیاه همه جا دیده می شود اما در زمین های بیابانی بیشتر به چشم می خورد. در برابر دمای بیشتر از 40 درجه سانتی گراد و حتی دمای زیر صفر مقاوم است.
بوته به هم پیچیده و هرز روئیده شده هندوانه ابوجهل دارای برگ های تقریباٌ خاکستری است این برگ ها دارای حاشیه شکاف دار هستند و بخش ها یا لبه های شکاف خورده به گردی متمایل است گل های کوچک زرد مایل به سبز این گیاه زنگوله ای شکل است میوۀ هنوانه ابوجهل شبیه هندوانه، گردو کوچک به قطر 3 تا 8 سانتیمتر به رنگ زرد مایل به سبز و صاف و سمی است. هندوانه ابوجهل در برابر خشکی مقاوم و به بارش اندکی نیاز دارد. این گونه می تواند درتثبیت ماسه های روان زمین های بیابانی کشور مفید واقع شود گونۀ دیگر این جنس هندوانه، معمولی است.
میوۀ هندوانه تلخ محتوی تعدادی دانه قهوه ای رنگ است که مسهل هستند و مصرف زیاد آن مسمومیت ایجاد می کند در بعضی نواحی کشور از میوۀ آن ترشی تهیه می شود.

Citrullus colocynthis
گیاهی علفی، چند ساله دارای ساقه ای خوابیده یا بالا رونده و پوشیده از تار است و در مناطق مختلف کویری و بایر پراکندگی دارد.
برگ های آن متناوب منقسم به لوله های دانه دار، پوشیده از تار و دارای ظاهری به رنگ مایل به سفید در سطح تحتانی پهن است از کناره های برگ های آن پیچک هایی خارج می شود که موجب اتصال گیاه به تکیه گاه می شود.
گل های آن دارای وضع منفرد و بر دو نوع نر و ماده بر روی یک پایه است. گل نر دارای جامی به رنگ زرد نارنجی و متصل از راه قاعده به کاسه گل است. پنج پرچم دارد و آرایش آن بدین نحو است که میله 4 پرچم آن دو به دو به یکدیگر چسبیده اند و فقط یک میله پرچم آزاد دارد. گل های ماده شباهت کامل به گل های نر دارد و فقط به جای پرچم، مادگی با تخمک های متعدد در آن دیده می شود.
میوه اش کروی به رنگ زرد به بزرگی یک نارنج کوچک، پوشیده از یک پوست نسبتاً نازک ولی سخت و دارای میان بر سفید رنگ و اسفنجی است.

پراکنش جغرافیایی:
در خراسان، خوزستان، فارس، کرمان، نصرت آباد، لار، یزد،لرستان، بلوچستان، چابهار،  بندر عباسو کویر لوت گسترش می یابد.
نیازهای اکولوژیکی:
در مناطق کویری، خاک های قلیایی وشور به خوبی رشد کرده و مقاومت زیادی به تنش آب و شوری دارد.

ترکیبات شیمیایی:

مهم ترین ترکیب شیمیایی این گیاه اصطلاحاً کاپا ری روتین نامیده می شود در ضمن در ریشه و جوانه ی مولد گل گیاه پکتین، ساپونینو نوعی اسانس و یک مادۀ رزینی وجود دارد.همچنین در گیاه وجود یک ماده تلخ به نام کولوسنتین و کولوسنتتین گزارش شده است.

مصارف دارویی:

عصاره کوکوربیتاسین آن خواص درمانی دارد
میوه گیاه دارای خاصیت مسهل قوی است در موارد ضعف اعمال روده، فلجی ناحیه امعاء و احشاء، در درمان یبوست، بیماری های روماتیسمی، عفونت های پوستی، گلو درد، آب آوردن انساج و بیماری های کبدی بکار می رود. در درمان دیابت، کنترل صرع و تقویت سیستم ایمنی نقش دارد. موجب افزایش فشار و قند خون و بروز سکته نیز می شود.
ضد بیماری بلغم، آنتی بیوتیک قوی، ضد نقرس، درمان کننده صدای گوش، ضد سردرد و درد شقیقه، درمان کننده سیاتیک، ضد خارش پوست، درمان کننده سفید شدن مو، قاعده آور، ضد کرم معده و کرم کدو و پادزهر سم عقرب و مــــار است.
خانم های باردار استفاده ننمایند (به خاطر خاصیت قاعده آور بودن این گیاه سبب سقط جنین می شود).
اثر تحریکی عصاره دانه هندوانه ابوجهل بر سیستم ایمنی بدن بیشتر از عصاره بخش گوشتی (پالپ) آن بوده و لیکن درجه سمی بودن عصارۀ دانه بیشتر است. در طب سنتی ایران نیز این گیاه در سقط جنین و درمان عفونت های باکتریال، سرطان و دیابت بکار برده شده است.