ارزیابی اثر حشره کشی اسانس برخی گیاهان دارویی علیه حشرات بالغ و لاروهای سنین مختلف شب پره آرد، EPhestia Kuehniella
طیبه صالحی 1 علیرضا عسکریان زاده2، عزیز شیخی گرجان 3و جابر کریمی3
1- دانشجوی کارشناسی ارشد حشره شناسی کشاورزی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران
2- استادیار گروه گیاهپزشکی،دانشکده علوم کشاورزی،دانشگاه شاهد،تهران
3- استادیار گروه حشره شناسی، مؤسسه گیاهپزشکی کشور، تهران
اخیراً تحقیقات زیادی در رابطه با کاربرد اسانس های گیاهی یا اجزای سازنده انها به عنوان جایگزین ایمن برای فومیگانت های متداول انجام شده است. در این مطالعه سمیت تنفسی اسانس دو گیاه برگ بو،Laurus nobilis، موردMyrtus commonis روی افراد بالغ 1روزه ولاروهای سنین 2،3 و 4 شب پره آردEphestia kuehniella مورد بررسی قرار گرفته است.
تمام آزمایش ها در شرایط آزمایشگاهی در دمای 1± 27 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و در تاریکی انجام شده اند.اسانس ها از برگ گیاهان Laurus nobilis و Myrtus commonis استخراج شدند.آزمایش های سمیت تنفسی نشان دادند که با افزایش زمان و غلظت اسانسها میزان مرگ و میر افزایش مییابد. مقادیر LC50 محاسبه شده برای اسانس دو گیاه برگ بو و مورد روی شب پره آرد به ترتیب 6/1 و6/0 میکرولیتر بر لیتر هوا و برای لارو سن4، 08/26 و54/27 میکرولیتر بر لیتر هوا و برای لارو سن 3 به ترتیب 18/18 و79/19 میکرولیتر بر لیتر هوا و برای لارو سن 2 به ترتیب 52/10 و 89/ 17میکرو لیتر بر لیتر هوا بود.
در آزمایش اثر بازدارندگی تخم ریزی اسانسها روی حشره کامل شب پره آرد اسانس مورد بیشترین بازدارندگی و اسانس برگ بو کمترین بازدارندگی را نشان دادند. در آزمایش اثر تخم کشی اسانسهای گیاهی، تخم های یک روزه شب پره آرد به اسانس گیاه برگ بو حساسیت بیشتری نشان دادند.
اسانسهای مورد آزمایش دارای اثر دورکنندگی روی حشرات کامل شب پره آرد بودند. در آزمایش بررسی دوام سمیت تنفسی روی حشرات کامل شب پره آرد، مشخص شد با گذشت زمان اثر سمیت تنفسی اسانسها کاهش مییابد. اسانس گیاه مورد بالاترین دوام و اسانس گیاه برگ بو کمترین دوام را داشت.