اسطوخودوس

Lavandula

اسطوخودوس بوته كوچكي دارد كه ارتفاع آن به 70 سانتي متر مي رسد و در قاعده حالت چوبي پيدا مي كند. پاچوش هاي سبز و چهار گوش دارد. برگ هاي آن نيزه اي، باريك، به رنگ نقره اي تا خاكستري، كرك دار و لب برگشته است. گل دهي به شكل سنبله و به رنگ آبي متمايل به بنفش روي پايه قرار دارد

قسمت هاي مورد استفاده: گل هاي خشك بدون پايه، از پاجوش هاي گلدار و اغلب  از برگ هاي آن اسانس فرار تهيه مي شود

زيستگاه:
بومي ايران نيست ولي بطور تقريبا گسترده اي براي استفاده هاي دارويي و زينتي در كشورمان كشت مي شود. اين گياه بومي مناطق خشك و نيمه خشك جنوب اروپا است. اسطو خودوس به صورت وحشي فقط در نواحي مديترانه مي رويد ولي به وفور در مناطق گرم اروپا از جمله انگلستان در باغچه ها كاشته مي شود.

كاشت، داشت و برداشت:
تكثير اين گياه به دو صورت انجام مي گيرد
الف) تكثير بوسيله بذر و به روش غير مستقيم (كشت در خزانه و سپس انتقال نشاء ها به زمين اصلي): كه نشاء ها را به فواصل 50 سانتي متر از هم مي كارند.
ب) تكثير به روش غيرجنسي (قلمه): كه قلمه ها را از ساقه هاي سبز و جوان گياهان يك ساله و يا از ساقه هاي خشبي گياهان   4 تا 5 ساله تهيه مي كنيم.

در مرحله داشت مبارزه با علف هاي هرز، افزودن كود، برگرداندن خاك بين رديف ها و هرس بوته ها در سال اول و دوم براي افزايش كميت و كيفيت محصول ضروري مي باشد.
برداشت شامل جمع آوري ساقه هاي گل دهنده ي داراي گل مي شود كه توسط داس يا ماشين هاي برداشت انجام مي گيرد

ترکیبات:

برگ ها و گل های این گیاه دارای 0/5 تا 1/5 درصد اسانس کومارین فلاونوئید استرول و تانن هستند

اثرات درمانی:

اسانس اسطوخدوس از تقطیر سرشاخه های گلدار با بخار آب حاصل میشود اگر این عمل در محل برداشت محصول صورت بگیرد بازده بیشتری خواهد داشت .

اسانس این گیاه دارای خواصی همچون آنتی باکتریال قوی آرام بخش مسکن سیستم اعصاب مرکزی دستگاه تنفس و موثر در درمان رماتیسم است.یک پیشاب آور ملایم است و خاصیت بادشکن دارد همچنین با تاثیر بر روده کوچک نفخ را برطرف می کند.در استعمال خارجی اسانس آن محرک پوست است اسانس این گیاه به طور گسترده در فراورده های آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد.